-
1 commercium
commercium, ī, n. (com u. merx), der kaufmännische Verkehr, I) eig. u. meton.: a) eig., der Waren-, Handels-, Kaufverkehr, Handel, earum gentium, Liv.: Thraces commercio faciles, Liv.: commercio prohibere alqm, Sall. u. Liv.: diversas gentes commercio miscere, Plin. pan.: si commercio locus est, wenn ein Handel stattsinden soll (bildl.), Cic. ep. ad Brut. – u. Plur., commercia victus gratiā invecta, Plin.: commercia tollere, Flor. – m. Ang. wessen? (womit?) durch Genet., c. sericorum (mit seidenen Stoffen), Sen.: primi turis commercium fecere maximeque exercent, Plin.: postquam (gemmae margaritaeque) vitiorum commercium (den Handel mit diesen verderblichen Luxusartikeln) vulgavere in exteras gentes, Curt. 8, 9 (31), 19. – b) meton.: α) das Erwerbsrecht durch Handel, -durch Kauf, Recht zum Ankauf, -zur Einfuhr, Handelsrecht, Kaufrecht, Marktrecht u. Verkehrsrecht (Recht, Geschäfte zu machen) übh., non est alci commercium, Cic.: commercium in eo agro nemini est, Cic. – m. Ang. wessen? durch obj. Genet., non est alci commercium istarum rerum cum alqo, Cic.: ut denorum equorum iis commercium esset, Liv.: neque conubium neque commercium agrorum aedificiorumque inter se cuiquam extra fines regionis suae esse, Liv.: salis commercium dedit (Ggstz. sale invecto uti vetuit), Liv. – β) der Handelsartikel, die Ware, bes. im Kriege die Zufuhr, der Proviant, commercio laborare, Frontin. 2, 5, 14. – m. Genet., commercium annonae impedire, die Zufuhr an Lebensmitteln, Liv. epit. 127: pecuniae commercium de piratica mutuatur, die Geldbedürfnisse, Iustin. 9, 1, 5. – Plur., commercia militaria, Plin. 35, 168: in bellis semper commerciorum curam habere, Plin. 26, 19. – γ) der Handelsort, Marktplatz, commercia ea et litora peragravit, Plin. 37, 45 (wo Detlefsen ohne Not commercia exercuit et etc.): per Assyriae trahitur commercia ripae, Claud. in Eutr. 1, 58. – II) übtr., der Verkehr, Austausch, Umgang, die Gemeinschaft, a) übh., m. Genet. pers. (mit), plebis, Liv.: aliarum gentium, Curt. – m. Genet. rei, iuris praebendi repetendique, Liv.: dandi et accipiendi beneficii, Val. Max.: loquendi audiendique, Tac.: studiorum communium, Suet.: linguae, Liv. (u. so commercia linguae, Ov.): sermonis, Plin.: sermonum, Liv.: epistularum, Vell. u. Sen. – commercium epistularum inter se frequentare, Sen.: commercium sermonum facere, Liv.: non commercio linguae nobiscum cohaerere, Curt.: belli commercia (Kriegsverkehr = Loskaufen der Gefangenen, Schließen eines Waffenstillstandes u. dgl.) tollere, Verg., od. dirimere, Tac.: commercio hominum frui vetuit, Suet.: veto esse tale luminis commercium, Phaedr.: sunt commercia caeli, wir haben Verkehr mit den Göttern, Ov. – mit cum u. Abl., est alci c. cum alqo, Plaut.: habere commercium cum alqo (auch bildl. cum virtute), Cic.: quodam cum fluctibus procellisque commercio debellare regem, gleichsam im Bunde mit usw., Flor. – b) der buhlerische Umgang, cum ea quoque etiam mihi fuit commercium, Plaut. truc. 94: libidinis commercium habere cum alqa, Val. Max. 8, 2, 2: quosdam obsides dilexisse commercio mutui stupri, Suet. Cal. 36, 1. – c) das geheime Einverständnis, versteckte Spiel, Cod. Theod. 8, 1, 15; 13, 11, 4. – / Nbf. commers, Plaut. Stich. 519 G.; vgl. Studemund im Hermes 1, 290 f.
-
2 commercium
commercium, ī, n. (com u. merx), der kaufmännische Verkehr, I) eig. u. meton.: a) eig., der Waren-, Handels-, Kaufverkehr, Handel, earum gentium, Liv.: Thraces commercio faciles, Liv.: commercio prohibere alqm, Sall. u. Liv.: diversas gentes commercio miscere, Plin. pan.: si commercio locus est, wenn ein Handel stattsinden soll (bildl.), Cic. ep. ad Brut. – u. Plur., commercia victus gratiā invecta, Plin.: commercia tollere, Flor. – m. Ang. wessen? (womit?) durch Genet., c. sericorum (mit seidenen Stoffen), Sen.: primi turis commercium fecere maximeque exercent, Plin.: postquam (gemmae margaritaeque) vitiorum commercium (den Handel mit diesen verderblichen Luxusartikeln) vulgavere in exteras gentes, Curt. 8, 9 (31), 19. – b) meton.: α) das Erwerbsrecht durch Handel, -durch Kauf, Recht zum Ankauf, -zur Einfuhr, Handelsrecht, Kaufrecht, Marktrecht u. Verkehrsrecht (Recht, Geschäfte zu machen) übh., non est alci commercium, Cic.: commercium in eo agro nemini est, Cic. – m. Ang. wessen? durch obj. Genet., non est alci commercium istarum rerum cum alqo, Cic.: ut denorum equorum iis commercium esset, Liv.: neque conubium neque commercium agrorum aedificiorumque inter se cuiquam extra fines regionis suae esse, Liv.: salis commercium dedit (Ggstz. sale invecto uti vetuit), Liv. – β) der————Handelsartikel, die Ware, bes. im Kriege die Zufuhr, der Proviant, commercio laborare, Frontin. 2, 5, 14. – m. Genet., commercium annonae impedire, die Zufuhr an Lebensmitteln, Liv. epit. 127: pecuniae commercium de piratica mutuatur, die Geldbedürfnisse, Iustin. 9, 1, 5. – Plur., commercia militaria, Plin. 35, 168: in bellis semper commerciorum curam habere, Plin. 26, 19. – γ) der Handelsort, Marktplatz, commercia ea et litora peragravit, Plin. 37, 45 (wo Detlefsen ohne Not commercia exercuit et etc.): per Assyriae trahitur commercia ripae, Claud. in Eutr. 1, 58. – II) übtr., der Verkehr, Austausch, Umgang, die Gemeinschaft, a) übh., m. Genet. pers. (mit), plebis, Liv.: aliarum gentium, Curt. – m. Genet. rei, iuris praebendi repetendique, Liv.: dandi et accipiendi beneficii, Val. Max.: loquendi audiendique, Tac.: studiorum communium, Suet.: linguae, Liv. (u. so commercia linguae, Ov.): sermonis, Plin.: sermonum, Liv.: epistularum, Vell. u. Sen. – commercium epistularum inter se frequentare, Sen.: commercium sermonum facere, Liv.: non commercio linguae nobiscum cohaerere, Curt.: belli commercia (Kriegsverkehr = Loskaufen der Gefangenen, Schließen eines Waffenstillstandes u. dgl.) tollere, Verg., od. dirimere, Tac.: commercio hominum frui vetuit, Suet.: veto esse tale luminis commercium, Phaedr.: sunt commercia caeli, wir haben Verkehr mit den Göttern, Ov. – mit cum————u. Abl., est alci c. cum alqo, Plaut.: habere commercium cum alqo (auch bildl. cum virtute), Cic.: quodam cum fluctibus procellisque commercio debellare regem, gleichsam im Bunde mit usw., Flor. – b) der buhlerische Umgang, cum ea quoque etiam mihi fuit commercium, Plaut. truc. 94: libidinis commercium habere cum alqa, Val. Max. 8, 2, 2: quosdam obsides dilexisse commercio mutui stupri, Suet. Cal. 36, 1. – c) das geheime Einverständnis, versteckte Spiel, Cod. Theod. 8, 1, 15; 13, 11, 4. – ⇒ Nbf. commers, Plaut. Stich. 519 G.; vgl. Studemund im Hermes 1, 290 f.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > commercium
-
3 commercium (conm-)
commercium (conm-) ī, n [com- + merx], commercial intercourse, trade, traffic, commerce: mare et lingua commercia prohibebant, S.: portūs per commercia cogniti, Ta.: legati prohibiti commercio, L. — The right to trade, mercantile intercourse, privilege of traffic: commercium in eo agro nemini est: Latinis populis commercia inter se ademerunt, L.—Intercourse, communication, corres pondence: plebis, with the commonalty, L.—Fig., correspondence, communion, fellowship: cum Musis: cum virtute: sermonis, L.: loquendi audiendique, Ta.: belli commercia, treaties, V. -
4 commercium
com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].I.Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:B.mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,
Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:salis,
id. 45, 29, 13:commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,
id. 38, 18, 12:neque Thraces commercio faciles erunt,
id. 40, 58, 1:jus commercii,
Dig. 49, 5, 6.—Meton.1.The right to trade as merchants, a mercantile right:* 2.commercium in eo agro nemini est,
Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,
id. ib. 2, 4, 59, §133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,
Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—An article of traffic, merchandise, wares:3.commercia militaria,
Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—A place of trade, market - place:II.commercia et litora peragrare,
Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:B.quid tibi mecum est commerci, senex?
Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,
I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:commercium habere cum Musis,
Cic. Tusc. 5, 23, 66:commercium habere cum virtute,
id. Sen. 12, 42:dandi et excipiendi beneficii,
Val. Max. 5, 3, ext. 3:agrorum aedificiorumque inter se,
Liv. 45, 29, 10:plebis,
with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:linguae,
Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:sermonis,
id. 5, 15, 5; cf.:loquendi audiendique,
Tac. Agr. 2 fin.:commercia epistularum,
Vell. 2, 65, 1:hoc inter nos epistularum commercium frequentare,
Sen. Ep. 38, 1:communium studiorum,
Suet. Claud. 42:sortis humanae,
Tac. A. 6, 19:belli,
stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:belli tollere,
Verg. A. 10, 532; so,belli dirimere,
Tac. H. 3, 81.— Plur.:est deus in nobis, et sunt commercia caeli,
Ov. A. A. 3, 549.—Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:2.libidinis,
Val. Max. 8, 2, 2:stupri,
Suet. Calig. 36.— Absol.:cum eā mihi fuit commercium,
Plaut. Truc. 1, 1, 77.—In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al. -
5 commercium
com-mercium, ī n. [ merx ]1) торговля, торговые сношения, товарооборот ( diversas gentes commercio miscēre PJ)2) право торговать (c. istarum rerum cum Graecis non est C)c. in eo agro nemini est C — никто не вправе приобретать эту землю5) тж. pl. общение, отношения, сношения, связь (habere c. cum aliquo C)c. linguae L — общность языка, т. е. возможность вести разговор на каком-л. языкеc. sermonum L — разговор, беседаc. loquendi audiendique T — обмен мненийc. dandi et accipiendi beneficii VM — обмен услугамиbelli commercia T — переговоры, связанные с войной (о заключении мира., о выкупе пленных и пр.) -
6 Redefreiheit
Redefreiheit, arbitrium loquendi (freier Gebrauch der Rede). – de quo velis impune dicendi libertas (freier Gebrauch der Rede in bezug auf die Straflosigkeit). – lingua libera. linguaelibertas (freie Zunge = freie Sprache). – loquendi audiendique commercium (freier Verkehr im Sprechen u. Zuhören). – jmdm. R. gestatten, linguae libertatem alci concedere. – du gestattest R., iubes quae sentimus promere od. proferre in medium: in diesem Staate ist R., in ea civitate cuivis licet de quo velit impune dicere.
-
7 Gedankenstoff
Gedankenstoff, silva rerum ac sententiarum [1004]( Menge von Sachen u. Gedanken). – copia rerum (Vorrat an Sachen). – Gedankentausch, loquendi audiendique commercium. – durch G., communicando.
-
8 commircium
com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].I.Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:B.mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,
Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:salis,
id. 45, 29, 13:commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,
id. 38, 18, 12:neque Thraces commercio faciles erunt,
id. 40, 58, 1:jus commercii,
Dig. 49, 5, 6.—Meton.1.The right to trade as merchants, a mercantile right:* 2.commercium in eo agro nemini est,
Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,
id. ib. 2, 4, 59, §133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,
Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—An article of traffic, merchandise, wares:3.commercia militaria,
Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—A place of trade, market - place:II.commercia et litora peragrare,
Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:B.quid tibi mecum est commerci, senex?
Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,
I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:commercium habere cum Musis,
Cic. Tusc. 5, 23, 66:commercium habere cum virtute,
id. Sen. 12, 42:dandi et excipiendi beneficii,
Val. Max. 5, 3, ext. 3:agrorum aedificiorumque inter se,
Liv. 45, 29, 10:plebis,
with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:linguae,
Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:sermonis,
id. 5, 15, 5; cf.:loquendi audiendique,
Tac. Agr. 2 fin.:commercia epistularum,
Vell. 2, 65, 1:hoc inter nos epistularum commercium frequentare,
Sen. Ep. 38, 1:communium studiorum,
Suet. Claud. 42:sortis humanae,
Tac. A. 6, 19:belli,
stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:belli tollere,
Verg. A. 10, 532; so,belli dirimere,
Tac. H. 3, 81.— Plur.:est deus in nobis, et sunt commercia caeli,
Ov. A. A. 3, 549.—Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:2.libidinis,
Val. Max. 8, 2, 2:stupri,
Suet. Calig. 36.— Absol.:cum eā mihi fuit commercium,
Plaut. Truc. 1, 1, 77.—In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al. -
9 conmercium
com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].I.Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:B.mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,
Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:salis,
id. 45, 29, 13:commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,
id. 38, 18, 12:neque Thraces commercio faciles erunt,
id. 40, 58, 1:jus commercii,
Dig. 49, 5, 6.—Meton.1.The right to trade as merchants, a mercantile right:* 2.commercium in eo agro nemini est,
Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,
id. ib. 2, 4, 59, §133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,
Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—An article of traffic, merchandise, wares:3.commercia militaria,
Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—A place of trade, market - place:II.commercia et litora peragrare,
Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:B.quid tibi mecum est commerci, senex?
Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,
I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:commercium habere cum Musis,
Cic. Tusc. 5, 23, 66:commercium habere cum virtute,
id. Sen. 12, 42:dandi et excipiendi beneficii,
Val. Max. 5, 3, ext. 3:agrorum aedificiorumque inter se,
Liv. 45, 29, 10:plebis,
with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:linguae,
Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:sermonis,
id. 5, 15, 5; cf.:loquendi audiendique,
Tac. Agr. 2 fin.:commercia epistularum,
Vell. 2, 65, 1:hoc inter nos epistularum commercium frequentare,
Sen. Ep. 38, 1:communium studiorum,
Suet. Claud. 42:sortis humanae,
Tac. A. 6, 19:belli,
stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:belli tollere,
Verg. A. 10, 532; so,belli dirimere,
Tac. H. 3, 81.— Plur.:est deus in nobis, et sunt commercia caeli,
Ov. A. A. 3, 549.—Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:2.libidinis,
Val. Max. 8, 2, 2:stupri,
Suet. Calig. 36.— Absol.:cum eā mihi fuit commercium,
Plaut. Truc. 1, 1, 77.—In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al. -
10 Austausch
Austausch, permutatio. – gegenseitiger Au., commercium (z. B. der Wohltaten, dandi et accipiendi beneficii: der Ideen, Gedanken, loquendi audiendique: der Gedanken durch die. Sprache, sermonis humani, linguae); vicissitudo (z. B. der Neigungen u. Dienstleistungen, studiorum officiorumque).